Mẹ Bầu 3 Tháng Đầu Nên Kiêng Gì Để Đảm Bảo Sức Khỏe?
Ba tháng đầu thai kỳ là giai đoạn nền tảng. Đây là lúc thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển các cơ quan quan trọng như não bộ, tim, gan, phổi và hệ thần kinh. Để hỗ trợ quá trình này, mẹ bầu cần xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học và cân đối. Vậy nên ăn gì và cần lưu ý gì trong thời gian này? Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ có được những thông tin cần thiết.
Vì Sao Dinh Dưỡng Giai Đoạn Này Quan Trọng?
Theo các chuyên gia, mẹ bầu nên tăng từ 10–12kg trong suốt thai kỳ. Trong 3 tháng đầu, mức tăng hợp lý là khoảng 1–2kg. Dinh dưỡng lúc này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển nền tảng của thai nhi.
Mọi dưỡng chất nuôi thai nhi đều đi qua nhau thai. Vì vậy, mẹ cần được theo dõi kỹ lượng ăn uống và bổ sung đủ sắt, acid folic, canxi cùng các vi chất khác. Chế độ ăn đủ chất không chỉ giúp mẹ tăng đề kháng mà còn giảm nguy cơ mắc bệnh trong thai kỳ.
Các Nhóm Dưỡng Chất Thiết Yếu Trong 3 Tháng Đầu
1. Protein
Mỗi ngày, mẹ nên bổ sung khoảng 10–18g protein. Chất đạm giúp xây dựng mô thai nhi, phát triển mô tử cung và tuyến vú. Các thực phẩm giàu protein gồm thịt nạc, cá, trứng, sữa, đậu nành và chế phẩm từ đậu.
2. Sắt
Thai phụ cần ít nhất 15mg sắt mỗi ngày. Nguồn sắt tốt đến từ gan, tim, cật, rau xanh đậm và các loại hạt. Sắt giúp mẹ không bị mệt mỏi, tăng lượng máu nuôi thai và ngăn ngừa sinh non.
3. Canxi
Canxi giúp hình thành hệ xương, răng và điều hòa thần kinh. Mẹ có thể bổ sung qua sữa, trứng, cá, tôm, cua, rau xanh và các loại đậu. Thiếu canxi khiến mẹ dễ đau nhức, còn bé thì tăng nguy cơ còi xương từ trong bụng mẹ.
4. Acid Folic
Acid folic là dưỡng chất cần thiết để phòng tránh dị tật bẩm sinh, đặc biệt là nứt đốt sống. Mẹ nên bổ sung 400mcg/ngày từ rau cải bó xôi, súp lơ xanh, ngũ cốc nguyên hạt, gan động vật hoặc uống viên acid folic theo chỉ định của bác sĩ.
Các mẹ bầu cũng thường xuyên sử dụng sữa bầu để bổ sung các dưỡng chất thiết yếu và Acid Folic, dòng sữa bầu mẹ có thể tham khảo là Matilia và Morinaga.
5. Vitamin D và C
Vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi tốt hơn. Mẹ có thể bổ sung qua ánh nắng buổi sáng và thực phẩm như trứng, sữa, cá hồi. Vitamin C tăng cường miễn dịch và hỗ trợ hình thành bánh nhau chắc khỏe. Chất này có nhiều trong trái cây họ cam, bưởi và rau xanh tươi.
Những Món Ăn Cần Kiêng Trong 3 Tháng Đầu
Ngoài việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất, mẹ bầu cần kiêng các món ăn sau:
1. Đu đủ sống:
Chứa mủ có thể gây co thắt tử cung, tăng nguy cơ sảy thai. Ngoài ra, đu đủ sống còn có thể gây dị ứng. Ngược lại, đu đủ chín lại giàu dinh dưỡng và an toàn cho mẹ bầu.
2. Măng tươi:
Nếu không chế biến kỹ, măng tươi có thể gây ngộ độc do chứa chất glucozit, dễ chuyển hóa thành acid xyanhydric.
3. Rau mầm sống:
Các loại rau mầm (như giá đỗ sống) có thể chứa vi khuẩn khó loại bỏ khi chỉ rửa bằng nước. Mẹ chỉ nên ăn khi rau mầm đã được nấu chín.
4. Trái cây chưa rửa kỹ:
Trái cây bẩn là nguồn lây nhiễm vi khuẩn như E. coli, Salmonella. Cần rửa sạch, bảo quản lạnh hoặc gọt vỏ trước khi ăn.
5. Dưa muối, đồ chua:
Chứa nhiều muối, có thể làm tăng huyết áp và gây hại cho hệ tiêu hóa nếu không được lên men đúng cách. Chỉ nên dùng nếu đảm bảo vệ sinh và ăn lượng vừa phải.
6. Cá có nhiều thủy ngân:
Các loại cá lớn như cá kiếm, cá đuối chứa thủy ngân cao, ảnh hưởng đến sự phát triển thần kinh của thai nhi. Nên thay bằng cá nhỏ như cá cơm, cá bơn.
7. Thịt sống, tái:
Nguy cơ cao nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng, ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi. Mẹ bầu cần ăn thịt được nấu chín hoàn toàn.
8. Khổ qua (mướp đắng):
Có thể gây co bóp tử cung, tăng nguy cơ sảy thai. Nếu muốn ăn, chỉ nên dùng ở giai đoạn cuối thai kỳ và theo chỉ định bác sĩ.
9. Rau ngót:
Chứa chất papaverin có thể ảnh hưởng đến huyết áp và cản trở hấp thu dưỡng chất. Mẹ nên tránh dùng trong 3 tháng đầu.
10. Thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn:
Nhiều đường, chất bảo quản, natri và calo rỗng, không tốt cho sức khỏe mẹ và thai nhi. Ưu tiên đồ ăn tươi, tự chế biến.
11. Thức ăn ngọt:
Gây tăng cân nhanh và làm tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ. Nên hạn chế các loại bánh ngọt, nước ngọt, kẹo.
Chế độ ăn uống hợp lý trong 3 tháng đầu không chỉ giúp con phát triển tốt mà còn giảm thiểu các nguy cơ như dị tật, nghén nặng hay biến chứng. Nếu chưa biết nên bổ sung gì phù hợp với thể trạng, mẹ hãy chủ động tham khảo ý kiến từ bác sĩ sản khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng.