Người Bệnh Tiểu Đường Nên Ăn Gì và Kiêng Gì?

Với người bệnh tiểu đường, dinh dưỡng rất quan trọng. Chế độ ăn khoa học không chỉ cung cấp năng lượng mà còn là “liều thuốc” giúp kiểm soát đường huyết, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Xây dựng một chế độ ăn uống khoa học là nền tảng cho cuộc sống khỏe mạnh và năng động.

1. Những Thực Phẩm Người Bệnh Tiểu Đường Nên Ưu Tiên

Chế độ ăn lành mạnh giúp người bệnh kiểm soát tốt cân nặng và ổn định đường huyết. Dưới đây là những nhóm thực phẩm được khuyến khích đưa vào thực đơn hàng ngày:

• Nhóm tinh bột hấp thu chậm (Carbohydrate phức): Đây là nguồn năng lượng chính. Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn chúng một cách khôn ngoan. Hãy ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, yến mạch, khoai lang, các loại đậu và đỗ. Chúng có chỉ số đường huyết (GI) thấp. Nhờ đó, năng lượng giải phóng từ từ, không gây tăng đường huyết đột ngột.
• Rau củ quả ít đường: Hãy tăng cường rau lá xanh (rau bina, cải xoăn, súp lơ), cà chua, dưa chuột, ớt chuông. Các loại quả như bưởi, táo, lê, cam, dâu tây cũng là lựa chọn tốt. Chất xơ dồi dào trong rau củ quả giúp làm chậm hấp thu đường. Đồng thời, nó tạo cảm giác no lâu.
• Chất đạm (Protein) lành mạnh: Nên chọn nguồn đạm ít béo. Ví dụ: thịt ức gà bỏ da, cá (nhất là cá béo giàu Omega-3 như cá hồi, cá thu), trứng, đậu phụ, và sản phẩm từ đậu nành.
• Chất béo tốt (Chất béo không bão hòa): Các loại chất béo này có lợi cho sức khỏe tim mạch. Đây là vấn đề người bệnh tiểu đường cần đặc biệt quan tâm. Nguồn cung cấp dồi dào bao gồm quả bơ, dầu ô liu, các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt chia.

2. Những Thực Phẩm Cần Tránh hoặc Hạn Chế Tối Đa

Để bảo vệ sức khỏe và kiểm soát đường huyết, người bệnh cần tránh hoặc hạn chế nghiêm ngặt các nhóm thực phẩm sau:

• Đường và đồ ngọt: Tuyệt đối tránh bánh kẹo, nước ngọt, chè, kem và sản phẩm chứa đường tinh luyện. Các loại bánh kẹo gây tăng đường huyết rất nhanh.
• Tinh bột tinh chế: Hạn chế tối đa gạo trắng, bánh mì trắng, bún, phở, miến. Chúng có chỉ số GI cao và ít chất xơ.
• Trái cây sấy khô và quá ngọt: Trái cây sấy thường có hàm lượng đường cô đặc cao. Các loại quả chín quá ngọt (sầu riêng, mít, nhãn, vải) cũng cần hạn chế tiêu thụ.
• Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans fat): Tránh xa mỡ động vật, da gia cầm, đồ chiên rán ngập dầu và thức ăn nhanh. Các thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo không tốt cho tim mạch cũng cần tránh.
• Đồ uống có cồn: Rượu, bia có thể gây biến động đường huyết khó lường, cả tăng và hạ nguy hiểm. Vì vậy, cần hạn chế tối đa.

3. Nguyên Tắc Vàng Khi Xây Dựng Thực Đơn

• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì 3 bữa lớn, hãy chia thành 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày. Điều này giúp giữ đường huyết ổn định.
• Kiểm soát khẩu phần: Ăn với lượng vừa phải. Không ăn quá no, ngay cả với thực phẩm được cho là “tốt”.
• Uống đủ nước: Nước lọc là lựa chọn tốt nhất. Tránh nước ép trái cây đóng hộp hoặc nước ngọt.

Tuân thủ chế độ ăn uống nghiêm ngặt có thể là một thử thách. Nhưng đây là bước quan trọng nhất để người bệnh tiểu đường kiểm soát tốt bệnh tình. Từ đó, họ có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh, trọn vẹn. Để có kế hoạch dinh dưỡng phù hợp nhất, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.